Overheid wil zelfde systeem als verzekeringen invoeren om te besparen, ten koste van de zieken
Komt een vrouw bij de controlearts, vraagt die ‘of ze wel beter wíl worden?’
Ann Van den Broek26-10-18, 21.26u
Ann Van den Broek
1 Ann Van den Broek. © Wouter Van Vooren
Ann Van den Broek is journalist bij De Morgen.
Komt een vrouw bij de controlearts. Voor hem ligt een zorgvuldig opgesteld dossier van haar behandelende dokters. De controlearts, aangeduid door de verzekeraar, heeft er weinig oog voor. Na twintig minuten heeft hij zijn eigen conclusie klaar: de behandelende artsen dwalen, de patiënt die voor hem zit mankeert totaal iets anders. Als ze al iets mankeert. Ze wordt naar huis gestuurd met de boodschap “om eens na te denken of ze wel beter wíl worden”. En ook met de dwingende instructie om zich te laten behandelen voor zijn eigen diagnose. “Anders zal ik een negatief advies moeten geven voor uw uitkering.”
Enkele maanden later, een nieuwe controlearts. Hij laat de vrouw een bundel van welgeteld 604 vragen invullen. Op basis van de antwoorden besluit hij – tegen het uitdrukkelijke advies van de behandelende artsen in – om de vrouw volledig gezond te verklaren. Hij kijkt op de kalender en telt een paar weken bij. “Wat denkt u van Pasen?” En zo speelt de vrouw, nog steeds verre van hersteld, haar aanvullende uitkering kwijt.
Share
Drie jaar en drie dagen geleden ging ik weer werken. De mooiste dag van mijn loopbaan
Het is vandaag precies drie jaar en drie weken geleden dat ik na 8,5 maanden ziekte weer aan het werk ging. Nog altijd is 5 oktober 2015 de mooiste dag van mijn loopbaan. Ook al kon ik nog maar deeltijds aan de slag, ook al gingen al mijn krachten naar die twee dagen in de week en lag ik de overige vijf voor pampus: het voelde als een gigantische overwinning. Ik voelde me eindelijk weer een stukje van onze maatschappij worden. Want hoe onterecht het misschien ook is: wie ziek is, voelt zich daar onwillekeurig buiten gezet. Ik heb die eerste werkdag ’s avonds met een collega gevierd alsof ik de finish in de Tour had gehaald: uitgelaten vrolijk en dan na één glas uitgeput mijn bed in.
Profiteur
Weer werken, daar had ik ongeveer even lang naar uitgekeken als dat ik thuis had gezeten. Dat ik niet eerder weer aan de slag ging, was vooral te danken aan mijn verstandige huisarts en therapeute: zij zagen beter dan ikzelf dat ik wel wilde, maar mijn lijf er niet klaar voor was. Ook al deed ik zo ongelooflijk hard mijn best. Een vraag zoals die van de eerste controlearts, of ik wel beter wilde worden, die kwam aan als een mokerslag. Tegen de tijd dat de tweede controlearts mijn aanvullende uitkering schrapte, was ik niet eens meer verbaasd.
Pijn deed het nog wel. Het verlies van die centen was daarbij niet eens het ergste. Op papier zou ik genezen moeten zijn. Hoe kwam het dan dat dat nog niet het geval was? Wat deed ik in godsnaam verkeerd? Was ik dan zo’n uitzondering? Was ik dan zo’n – wat een waanzinnig woord – profiteur?
Ik heb nog geluk gehad, hoor ik nu. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) zoekt nu voor acht aandoeningen, waaronder de mijne, uit wat de aanvaardbare hersteltermijn is. Een college moet dat gaan bepalen. Ik stel me voor hoe dat gebeurt. Zouden ze, de data van het RIZIV in de hand, op zoek gaan naar een gemiddelde? Of opteren ze – zoals de alternatievere leerkrachten uit de lagere school – voor de mediaan? En word je genezen geacht van borstkanker wanneer de tumor uit je lijf is, of wordt er tijd ingecalculeerd voor de slopende vermoeidheid achteraf? En hoe zouden ze te werk gaan bij aandoeningen die nog veel minder kwantificeerbaar zijn, zoals depressies of burn-outs?
Nefast voor herstel
Ik stel me vooral ook voor hoe dat straks moet voelen, voor patiënten die die aanvaardbare termijn overschrijden en nog lang niet de oude zijn. Hoe die einddatum van meet af aan boven hun hoofd zal hangen en hoe ze zich steeds meer voelen falen, naarmate die dag dichterbij komt. Hoe ze zich moeten verantwoorden tegenover hun omgeving en niet te vergeten hun werkgever, omdat het bij hen toch net iets langer lijkt te duren. Hoe nefast dat is voor hun herstel.
Dat het slechts een leidraad is, hoor ik minister De Block zeggen, en dat huisartsen nog steeds het laatste woord zullen hebben bij het bepalen van de arbeidsongeschiktheid. Dat het slechts een hulpmiddel is, voor het geval er geschillen zijn.
Ik denk terug aan de controleartsen, die de lastige taak hebben om een patiënt die ze van haar noch pluim kennen correct te beoordelen. Waarop zullen zij zich straks baseren?
Meer opinie? Krijg elke woensdag en zondag onze Opiniemakers nieuwsbrief.
Dossier Dit weekend in De Morgen
https://www.demorgen.be/opinie/komt-een-vrouw-bij-de-controlearts-vraagt-die-of-ze-wel-beter-wil-worden-ba75a89f/?utm_campaign=newsletter&utm_medium=email&utm_userid=&utm_source=demorgen&utm_content=ochtend&ctm_ctid=c2ae383d022914b8eb5e89a4e976b5fd
Zegt Maggie De Block straks hoelang de huisarts je ziekteverlof mag geven?
Vandaag om 02:59
Foto: ss, Belga
Een lichte depressie: twee weken thuis? Een hartinfarct: maximaal zestig dagen? Minister De Block werkt aan richtlijnen die bepalen hoelang arbeidsongeschiktheid voor acht aandoeningen, onder meer borstkanker en burn-out, mag duren. Ze zijn bedoeld als hulpmiddel voor artsen, benadrukt De Block, niet als verplichting. Toch klinkt er kritiek.
Het klinkt op het eerste gezicht vreemd. Op voorhand vastleggen hoelang iemand met borstkanker arbeidsongeschikt zal zijn. Wanneer iemand weer aan het werk kan, hangt van veel factoren af: van de soort behandeling, van de reactie van het lichaam daarop, van de leeftijd van de patiënt, enzovoort. Toch is dat wat het Nationale College voor Sociale Verzekeringsgeneeskunde op dit moment doet, in opdracht van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD). Ook voor lage rugpijn, burn-out, lichte angst en depressie, een knieprothese, een acuut hartinfarct, een aandoening in de schouder en een in de pols. De acht aandoeningen zijn bewust uitgekozen, omdat ze vaak tot (kort) ziekteverzuim leiden of omdat ze langdurige afwezigheden veroorzaken.
Overgewicht = meer tijd nodig
Franse dokters gebruiken al jaren aanbevolen termijnen als ze een attest voor arbeidsongeschiktheid schrijven (zie grafiek). En ook bij ons is voor elke ziekte een aparte richtlijn op komst. Die zal bestaan uit een tabel met aanbevolen termijnen die variëren naargelang de leeftijd van de patiënt, de aard van zijn beroep, en eventuele bijkomende gezondheidsproblemen.
“Wie met zwaar overgewicht kampt, moet bijvoorbeeld langer recupereren van de plaatsing van een knieprothese”, zegt Phillippe Mairiaux, professor aan de Universiteit van Luik en voorzitter van het College. “Daar houden we rekening mee. Net zoals met het feit dat chemotherapie bij borstkanker veel neveneffecten heeft.” Begin 2019 moeten de eerste tabellen er zijn, daarna volgt nog overleg met artsen.
Niet om te besparen
Volgens De Block gaat het in eerste instantie niet om een besparingsmaatregel. De nieuwe richtlijnen zijn volgens haar vooral “een hulpmiddel”. “Huisartsen kunnen niet verondersteld worden de duur van een arbeidsongeschiktheid perfect in te schatten”, aldus de minister. Behalve in Frankrijk bestaan ook in Zweden al dergelijke voorschriften.
“Maar de maatregel past wel degelijk ook in de strijd tegen de explosieve toename aan langdurig zieken in België”, zegt professor Mairiaux. Eind vorig jaar zaten voor het eerst meer dan 400.000 Belgen langer dan een jaar thuis door ziekte. Psychologische problemen zoals burn-out en rugproblemen zijn daar twee hoofdoorzaken van.
Het Vlaams Patiëntenplatform is erg bezorgd over de plannen. “Chronisch zieke mensen willen wel degelijk weer aan het werk zodra het kan”, zegt voorzitter Ilse Weeghmans. “Maar die reïntegratie moet op een positieve manier gebeuren. Wat als iemand langer nodig heeft dan de maximumtermijn om te recupereren? Die zal als profiteur bestempeld worden.” De organisatie vreest ook dat mensen onder druk gezet worden sneller opnieuw te gaan werken.
De nieuwe richtlijnen vergemakkelijken in elk geval het werk van de inspectiedienst DGEC van de ziekteverzekering. Het Riziv bevestigde gisteren aan deze krant dat de inspecteurs daar mogelijk in 2019 al een onderzoek starten op basis van de nieuwe regels. Dokters die al te fel van de aanbevolen termijn afwijken, zouden een sanctie riskeren. Al is nog niet duidelijk hoe strikt de controles worden. “Het is in elk geval niet de bedoeling individuele patiënten te viseren”, zegt De Block.
https://m.nieuwsblad.be/cnt/dmf20181025_03872542?hkey=&utm_source=nieuwsblad&utm_medium=newsletter&utm_campaign=ochtend&adh_i=90b835a6a966fe6902e9c75302a08688&imai=8694871b-9ac4-46ac-ac86-20903e4b7797&m_bt=5274506781038
