Trigeminusneuralgie : treedt vaak op na TBI / whiplash, wordt echter nooit erkend door verzekeringsa
NIJMEGEN 13/07 - Een essentiële trigeminusneuralgie veroorzaakt korte, plotselinge, plaatselijke, ernstige, recidiverende pijnaanvallen. Er zijn nog een tiental andere aandoeningen die aan die criteria kunnen beantwoorden. Hoe stel je dan een zekerheidsdiagnose om de juiste behandeling te geven? Een overzicht door dr. Agnès Stogicza (Seattle).
Een essentiële trigeminusneuralgie is een zeldzame aandoening, die 3-maal vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen en in 75% van de gevallen optreedt na de leeftijd van 50 jaar. De incidentie bedraagt ongeveer 4-5/100 000 patiëntjaren. De International Association for the Study of Pain definieert een essentiële trigeminusneuralgie als het plotselinge optreden van hevige, korte (< 2 minuten) pijnaanvallen in het gebied van een of meer van de 3 takken van de nervus trigeminus (nervus ophthalmicus, nervus maxillaris en nervus mandibularis) zonder neurologische uitvalsverschijnselen (V2 alleen: 17%, V3 alleen: 15%, V2+V3: 32% van de gevallen). De pijn kan worden uitgelokt door prikkeling van een triggerzone op het gezicht (soms bij het scheren, het tandenpoetsen, het kauwen ….).
Een moeilijke diagnose
De diagnose wordt klinisch gesteld op grond van een anamnese en een klinisch onderzoek. Daarbij moet de differentiële diagnose worden gesteld met andere, frequentere oorzaken van aangezichtspijn of andere neuralgieën. Het gaat dus in feite om een uitsluitingsdiagnose. Je moet daarbij de differentiële diagnose stellen met vasculaire aangezichtspijn (sneller begin, kloppende pijn, allerhande sympathische verschijnselen, duurt meerdere uren zonder remissie, bij voorkeur retro-orbitale pijn, seizoengebonden en nycthemeraal ritme), arteriitis temporalis van Horton (lokale tekenen, inflammatoire verschijnselen), niet-neuralgische aangezichtspijn (sinusitis, glaucoom, iridocyclitis, tandpijn, tumor van het aangezicht …), psychogene aangezichtspijn (gelijkt op vasculaire aangezichtspijn). Bij een jonge patiënt met atypische symptomen kan een MRI (zo nodig met contrast) helpen om de differentiële diagnose te stellen en vooral om een expansief proces in de buurt van de nervus trigeminus te detecteren.
Geneesmiddelen en chirurgie
De eerstelijnstherapie is carbamazepine (400-800 mg/d). Carbamazepine verlicht de pijn binnen 24-48 uur, maar kan bijwerkingen veroorzaken (levertoxiciteit, psychomotorische vertraging, geheugenstoornissen ….). Als carbamazepine niet werkt, kan je een ander anti-epilepticum (pregabaline, gabapentine) of baclofen voorschrijven. Als de medicamenteuze behandeling mislukt, is neurochirurgie geïndiceerd. Microchirurgische vasculaire decompressie onder algemene anesthesie heft het vaat-zenuwconflict op. Neurochirurgie wordt aanbevolen bij een jonge patiënt met vasculaire neuralgie die niet reageert op geneesmiddelen. Andere technieken zijn gericht op de vezels die de pijn in de nervus trigeminus geleiden, en worden uitgevoerd zonder algemene anesthesie, zoals thermocoagulatie van het ganglion van Gasser (aanbevolen bij bejaarde patiënt met comorbiditeit) en radiochirurgie met de gamma knife.
De boodschappen
Een trigeminusneuralgie vergt een multidisciplinaire aanpak. De diagnose is een uitsluitingsdiagnose. De behandeling bestaat in medicatie; als dat niet helpt, is chirurgie geïndiceerd. Je moet de verschillende mogelijkheden met de patiënt bespreken.
Bron : Medi Quality
