Bravo voor Frieda Matthys die neen zegt tegen heksenjacht op chronisch zieken

Langdurig zieken zieker maken, willen we dat?

Frieda Matthys is diensthoofd Psychiatrie UZ Brussel, en voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie.

31 maart 2017 LEES LATER

Frieda Matthys. ©Jimmy Kets

“Langdurig zieken ontsnappen aan zware straffen” kopt deze krant (DM 31/3). Lezen we dat goed? Was het de bedoeling om mensen zwaar te straffen omdat ze ziek zijn en moeten we dan al blij zijn dat ze maar licht gestraft worden? Als we verder lezen staat er: “Wie echt ziek is, wordt met rust gelaten.” Echt ziek! Dus de anderen zijn kennelijk niet ziek. Zijn het komedianten, bedriegers, profiteurs? En de dokters die hun ziekteattest geschreven hebben, zijn dan schriftvervalsers? Of zijn ze ondeskundig?

Vermits het bij arbeidsongeschiktheid vaak om psychiatrische aandoeningen gaat, voel ik mij aangesproken. De wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geeft aan dat tegen 2030 depressie de meest voorkomende oorzaak van werkonbekwaamheid zal zijn. Allemaal bedriegers en profiteurs?

Het stigmatiserend effect van dergelijk beleid is enorm. Nu al voelen alle patiënten die omwille van een burn-out, een depressie of een angststoornis niet kunnen werken, zich gefrustreerd en beschaamd. De controles bij de medisch adviseur zijn stresserend en vaak vernederend voor hen maar een noodzakelijk kwaad. Als dit nu ook nog moet gebeuren in een sfeer van verdachtmaking, zal het systeem hen juist zieker maken in plaats van ondersteunend te zijn.

De meeste patiënten die om psychische reden het werk niet aankunnen, zouden niet liever willen dan wel te kunnen gaan werken. Ze missen de voldoening en de erkenning die erbij hoort. Ze missen ook vaak de collega’s en de klanten. Tenzij natuurlijk, dat de werklast of de sfeer op het werk mee oorzaak was van hun decompensatie. Dan is elke confrontatie tien stappen achteruit in hun herstelproces.

Willen we dat, hen zieker maken?

Drempel

Er bestaan nu al procedures om patiënten na een lange ziekteperiode progressief opnieuw aan het werk te laten gaan. De behandelende arts werkt hiervoor samen met de arbeidsgeneesheer en de adviserende geneesheer van het ziekenfonds. Dat systeem werkt, mits aangepast werk mogelijk is. Bij pesterijen of conflicten op het werk is er niet altijd een oplossing. Artsen en zeker psychiaters weten dat mensen soms een voldoende lange periode nodig hebben om ver van stress en beslommeringen te kunnen bekomen en herstellen en dat anderzijds die periode ook niet te lang mag zijn omdat de drempel om terug te gaan anders te groot wordt. Dat is een aandachtspunt en gespreksonderwerp in elke behandeling.

En ja, er is ook een grote groep oudere werklozen, die op een ziektestatuut zijn overgeplaatst omdat de druk van de VDAB om opnieuw aan het werk te gaan te groot werd, terwijl geschikt werk vinden voor hen eigenlijk niet meer mogelijk is. Als hun ziek-zijn niet langer erkend wordt, komen ze weer op werkloosheid. Is hiermee iets opgelost? Voor de patiënt in ieder geval niet. Hij wordt er alleen maar zieker van.

Pervers effect

Er is nog een pervers effect aan dit nieuwe besluit. Ook werkgevers zullen nu onder druk gezet worden om zieke werknemers aangepast werk te geven. Doen ze dat niet, dan kunnen ze boetes krijgen. Welke vooruitziende werkgever gaat nog mensen in dienst nemen die in hun voorgeschiedenis een depressie, een verslaving of een andere psychische aandoening hebben doorgemaakt? Dat wordt een te groot risico.

SHARE Welke vooruitziende werkgever gaat nog mensen in dienst nemen die in hun voorgeschiedenis een depressie, een verslaving of een andere psychische aandoening hebben doorgemaakt? Zijn er dan geen mensen die een ziekte-uitkering krijgen en eigenlijk zouden kunnen werken? Ongetwijfeld wel. Het zijn de gladde jongens (of meisjes) die handig gebruik maken van het systeem en ook aan deze nieuwe regelgeving zullen ontsnappen. Diegene die men probeert in het gareel te krijgen, zal men hiermee niet treffen, wel die patiënten die niet assertief genoeg zijn of te naïef of te onzeker. Dus weer een stap achteruit in de geestelijke gezondheid van onze bevolking.

Wordt het geen tijd in een samenleving met een hoog suïcidecijfer en veel psychiatrische aandoeningen, om de druk op de kwetsbaren juist te verkleinen in plaats van te vergroten. Het is toch de taak van het beleid om zich op de realiteit af te stemmen en geen spoken na te jagen.

Bron: http://www.demorgen.be/opinie/langdurig-zieken-zieker-maken-willen-we-dat-b9fe9fbc/zqX81/