Medische fouten : als medici medici toedekken
Dit en meer kan u hier in detail nalezen :
Hetzelfde geldt voor slachtoffers van ongevallen met (on)zichtbare letsels, die met verzekeringsbedrog en meinedige gerechtsdeskundigen te maken krijgen.
Patiënten die geconfronteerd worden met onbedoelde gevolgen van medisch handelen (een adverse event) kunnen niet alleen te kampen krijgen met de fysieke en emotionele gevolgen, maar ook met ingrijpende financiële consequenties. In dit verband wordt zelfs van drie typen mogelijke trauma’s gesproken: een fysiek, een emotioneel en een financieel trauma. Deze trauma’s kunnen een cumulerend en onderling versterkend effect hebben.
Voor slachtoffers betekent dit niet alleen een gevoel van totale machteloosheid (wat kun je als leek-patiënt doen tegen een arts die zijn fouten niet toe wil geven?), maar in de meeste gevallen belemmert het tevens een goed overleg over een herstelbehandeling of hersteloperatie. Dit is hetgeen de slachtoffers het meeste dwarszit. In de verhalen van de slachtoffers is het gebrek aan openheid en eerlijkheid een steeds terugkomend thema.
klachten worden toegeschreven aan psychische problemen van het slachtoffer in plaats van aan de medische fout.
Bij slachtoffers van medische fouten leidt het gebrek aan openheid en gepercipieerde oneerlijkheid van de hulpverleners tot verontwaardiging en verbittering die qua intensiteit niet onder doet voor die van misdaadslachtoffers.
Knelpunten in de medische letselschadepraktijk:
Met name in de eerder genoemde rapport van Stichting de Ombudsman, maar ook in andere publicaties, wordt vrij uitvoerig ingegaan op de vraag hoe het komt dat het schadeafwikkelingproces bij een medisch incident voor de benadeelde zo belastend is.94 In het rapport worden onder andere de volgende punten naar voren gebracht:
1) Het is een langdurig traject, onder meer door de complexiteit van het beantwoorden van de schuldvraag (is er sprake van verwijtbaar handelen?), de vraag naar de causaliteit (is er een oorzakelijk verband tussen het handelen en de gestelde schade?) en tenslotte, als dit alles vaststaat, de vraag wat een redelijk inschatting is van de omvang van schade die voor vergoeding in aanmerking komt.
2) Het is een onoverzichtelijk traject; de patiënt weet niet wat hem te wachten staat, welke stappen doorlopen (moeten) worden, in welke fase an behandeling een claim op enig moment is etc.
3) De bewijslast ligt bij de claimant en diens belangenbehartiger, terwijl de bewijsmiddelen in handen zijn van het ziekenhuis. Het blijkt voor de patiënt bijzonder moeilijk om de aansprakelijkheid van de hulpverlener te bewijzen. Uit het onderzoek van de Stichting de Ombudsman naar de samenstelling en de inhoud van het medisch dossier komt bovendien naar voren dat het dikwijls slordig is bijgehouden en onvolledig is. Elk ziekenhuis heeft bovendien zijn eigen protocollen. Het verschil in protocollen geeft volop ruimte aan discussies, als een behandeling niet volgens verwachting is verlopen.
4) Beoordeling van de claim vindt plaats door degene die ook moet betalen en dus financieel belang heeft bij een lage schadelast.
5) Bejegening door de aansprakelijkheidsverzekeraar wordt als afwerend, soms agressief en/of achterdochtig ervaren (“bewijst u dat maar eens”).
6) Onzekerheid over de uitkomst en daarmee over vergoeding van kosten. Wanneer een claim gehonoreerd wordt, dan komen de „redelijke kosten” tot vaststelling van aansprakelijkheid en van schade en de redelijke kosten tot verkrijging van voldoening buiten rechte voor rekening van het ziekenhuis (in geval van eigen risico) c.q. diens aansprakelijkheidsverzekeraar. Wordt de claim niet gehonoreerd, dan zijn die kosten in beginsel voor rekening van de claimant. Een oordeel van een medisch adviseur is duur maar noodzakelijk. Omdat het niet onder de door de overheid gefinancierde rechtshulp (een zogenoemde ‘toevoeging’) valt moet de patiënt deze kosten zelf dragen. Dit vormt voor de patiënt vaak een hindernis om een procedure te kunnen starten of door te kunnen
zetten. Komt het tot een gerechtelijke procedure, dan gelden de regels van het burgerlijk procesrecht voor de verdeling van kosten: wie verliest, moet – behalve zijn eigen kosten – ook (een deel van) de kosten van de winnende partij dragen. Het indienen van een claim brengt dus altijd een financieel risico met zich mee. Dit gegeven werpt een hoge drempel op en vergt bovendien veel doorzettingsvermogen van claimanten.
Enkele reacties van slachtoffers :
Interview 11 (gemiste diagnose heupfractuur na verkeersongeluk): Ik ben ook geestelijk nog heel veel ermee bezig. Als ik ’s nachts wakker lig dan, dan ben ik nog altijd bezig met alle gevolgen.
Interview 7 (gemiste diagnose van diabetes mellitus type I): je bent je werk kwijt, het maatschappelijk contact ben je kwijt, plus dat je dus medisch gezien, ik heb een medicatiekast nou, daar word je niet goed van.
Interview 19 (door gemiste diagnose 2 jaar pijn en darmklachten gehad): In zoverre dat ik dus twee jaar lang thuis heb gezeten, bijna zonder werk ben komen te zitten. Dat heeft een behoorlijke impact. […]Het is heel erg zwaar geweest. Ik heb tijden gehad dat ik echt, dat ik het gewoon niet meer zag zitten.
Hiernaast gaven veel patiënten aan financiële gevolgen te ondervinden naar aanleiding van een medisch incident. De volgende kostenposten werden onder andere benoemd door de patiënten: taxikosten, hulp in de huishouding, de aanschaf van een aangepaste auto (automaat) of fiets (elektrisch), aanpassingen in het huis (traplift), of inkomensverlies door het opzeggen of verliezen van een baan of het opdoeken van een eigen zaak.
Interview 2 (operatiefout na fractuur van tibiaplateau): Ja, ik werd in het begin met de rolstoel, werd ik gehaald en gebracht en eigenlijk tot een dag of 14 geleden ben ik of met een taxi heen en weer geweest naar mijn werk of met een auto met een automaat. Of ik werd gehaald door collega’s. Dus dat heeft aardig wat geld en tijd gekost.
Interview 15 (zenuwbeschadiging door operatiefout): Nou ja, ik heb in het begin natuurlijk wel heel veel moeite gehad om, we praten er nu zo licht over, maar ik was wel in een keer mijn hele nering kwijt. Mijn bedrijf wat ik dus opgezet had en mijn klanten en waar ik dus altijd mee bezig was. Dat was ik in een keer weg. Dus daar heb ik wat hartproblemen door gekregen, dus ik kreeg een onregelmatige hartslag en ik sliep niet meer ’s nachts.
Interview 12 (gemiste diagnose van een heupfractuur): ik heb een vrij groot erf met tuin, we zijn met name hier gaan wonen, omdat ik heel veel van dat buitenwerk hou. Tuinieren en noem maar op, maar ik heb dus een hovenier moeten inschakelen en schilderwerk doe ik ook normaal, dat is ook niet. Het brengt ook kosten mee.
Het overgrote gedeelte van de geïnterviewde patiënten geeft aan dat hun vertrouwen in de in de zorgverlener of het betreffende ziekenhuis door het incident is geschaad en het moeilijk vindt om dit vertrouwen weer te hervinden. Patiënten geven aan door hun ervaring mondiger te zijn worden en voelen sterker dan voorheen een noodzakelijke eigen verantwoordelijkheid van de patiënt voor een goede medische behandeling.
Interview 11 (gemiste diagnose heupfractuur na verkeersongeluk): En dan denk ik, moet je onderhand zelf je foto vragen, mag ik even zelf mijn foto bekijken. Het vertrouwen is helemaal weg. Dat is helemaal weg, er is absoluut geen, ik heb een groot wantrouwen tegen de medische wereld.
