Wie mag wel en wie mag niet aanwezig zijn op een medische expertise ?
Standpunt van de Orde van Geneesheren.
Onze vraag: mag een advocaat zich ook MENGEN in de medische discussie, of dient hij enkel als toeschouwer een medische expertise bij te wonen ?
Tegensprekelijk geneeskundig deskundigenonderzoek - Aanwezigheid van andere personen dan de partijen
Ondervraagd door een advocaat betreffende de aanwezigheid van andere personen dan de partijen zelve tijdens het verloop van een tegensprekelijk geneeskundig deskundigenonderzoek heeft het Bureau van de Nationale Raad het volgende geantwoord :
De vooropgestelde problematiek dient te worden onderzocht door een duidelijk onderscheid te maken tussen de deelneming aan het deskundigenonderzoek van technische raadslieden en advocaten, enerzijds, en van andere personen zoals familieleden of vertrouwenspersonen, anderzijds.
1. Deelneming van technische raadslieden en advocaten
Wanneer een minnelijk of gerechtelijk deskundigenonderzoek op tegenspraak dient te worden verricht, moet elke partij in de uitoefening van haar recht van verdediging niet alleen in de mogelijk gesteld worden zelf deel te nemen aan dit onderzoek maar ook zich te laten bijstaan door een technisch raadsman en/of door een advocaat.
In de regel moeten deze raadslieden worden toegelaten deel te nemen aan al de vergaderingen en verrichtingen die door de deskundige worden uitgevoerd tijdens het verloop van het deskundigenonderzoek. Een recent arrest van het Hof van Cassatie beslist echter dat zelfs wanneer het deskundigenonderzoek op tegenspraak moet worden uitgevoerd, de deskundige "oordeelt in welke mate een onderzoeksverrichting, vanuit een technisch standpunt, al dan niet kan geschieden in aanwezigheid van een derde, zoals de technisch raadsman van een partij" (Cass. 12 april 2000, nummer 249, arresten van het Hof van Cassatie p. 781, Pasicrisie p. 775).
Zo kan een psychiater-deskundige vanuit een technisch standpunt oordelen dat het voor hem noodzakelijk is zich met de te onderzoeken persoon te onderhouden buiten de aanwezigheid van elk andere persoon, zelfs van een psychiater optredend als technisch raadsman van de betrokkene of van een andere partij.
Ook dienen de deskundigen de waardigheid en het schaamtegevoel van de te onderzoeken persoon zoveel mogelijk te eerbiedigen. Daarom zullen de medische onderzoeken steeds worden uitgevoerd door de deskundigen enkel in aanwezigheid van geneesheren en desgevallend van andere beroepsbeoefenaars van de gezondheidszorg. Advocaten mogen hierbij dus niet aanwezig zijn.
Tenslotte is elk deskundige gehouden tot het beroepsgeheim van de deskundige dat deze verbiedt kennis te geven van inlichtingen die hij ter gelegenheid van het deskundigenonderzoek over de onderzochte persoon heeft ingewonnen en die niet dienend zijn voor de uitvoering van zijn opdracht (Lurquin : Traité de l'expertise en toutes matières, I, n° 268). Dit is een reden te meer om de aanwezigheid van derden zoveel mogelijk te beperken tijdens de uitvoering van een medisch onderzoek van de betrokkene.
Vanuit het standpunt van de medische deontologie dient te worden onderlijnd dat zowel de eerbiediging van de waardigheid en van de integriteit van de onderzochte persoon als de strikte in achtneming van het beroepsgeheim van de deskundige door een geneesheer-deskundige, van groot belang zijn.
2. Deelneming van andere personen zoals familieleden of vertrouwenspersonen
Behoudens instemming van alle partijen aan het deskundigenonderzoek, mag een derde persoon die niet optreedt als advocaat of technisch raadsman van een partij, in de regel niet door de deskundigen worden toegelaten deel te nemen en zelfs niet aanwezig te zijn op vergaderingen en verrichtingen van het deskundigenonderzoek.
Om humanitaire redenen geven de partijen in de praktijk zeer dikwijls hun instemming om de aanwezigheid van een familielid of vertrouwensman toe te laten wanneer de te onderzoeken persoon een kind, een bejaarde of een geestelijk gehandicapte of afgezwakte persoon is.
Wanneer in dergelijke situaties een onwillige partij zich zonder behoorlijke reden tegen de aanwezigheid van een familielid of vertrouwensman zou verzetten, kan dit als een rechtsmisbruik worden beschouwd.
Vanuit het standpunt van de medische deontologie die, zoals reeds gezegd, de eerbiediging van de waardigheid en van de integriteit van de persoon vooropstelt, zullen geneesheren-deskundigen en geneesheren-technische raadslieden er goed aan doen alles in het werk te stellen om de aangehaalde instemming van de partijen te bekomen.
Er moet echter worden opgemerkt dat in bepaalde gevallen een partij wel gerechtvaardigd kan zijn zich te verzetten tegen de aanwezigheid van een familielid of vertrouwensman, namelijk wanneer de aanwezigheid van bijvoorbeeld een familielid de oprechtheid van de onderzochte persoon zou beletten en hierdoor de degelijke uitvoering van de opdracht van de deskundige in het gedrang brengen. Dit dient geval per geval te worden onderzocht.
