Nog nooit een arts-gerechtsdeskundige veroordeeld voor meineed ?
Niemand lijkt een arts-gerechtsdeskundige te kennen die ooit veroordeeld is geweest voor valsheid in geschrifte of meineed. Klachten hieromtrent ingediend lijken steevast geseponeerd te worden, of blijven dermate lang aanslepen dat ze verjaren. Dat er - zonder te willen veralgemenen, er zijn ook veel correcte gerechtsdeskundigen - 'rotte appels' rondlopen in dit beroep, is nochtans algemeen geweten en aanvaard. We kunnen ons dus ernstige vragen stellen over het 'waarom' er zelden of nooit een meinedige gerechtsdeskundige veroordeeld wordt, terwijl dit - volgens de wet althans - een ernstig misdrijf is. Staan zij boven de wet ?
We roepen lezers op om ons te melden of zij bekend zijn met dossiers waarin een meinedig gerechtelijk expert daadwerkelijk veroordeeld werd. Daar zijn nl. nergens cijfers of statistieken over te vinden.
Ter illustratie, zij het buiten de context van gerechtelijke medische expertises, de getuigenis van een Nederlandse advocaat gespecialiseerd in strafrecht (bron) :
De meinedige deskundige
Eigenlijk gaat dit verhaal over Richard, maar daarvoor moet ik u eerst voorstellen aan Eddie. Mijn tweede ontmoeting met Eddie was een jaar of vier geleden. Het was ergens in het voorjaar, de periode van het jaar met de meeste zelfdodingen. Ik trof hem toen op het politiebureau, waar hij die dag voor de tweede maal verbleef. Eerder op de dag was hij aangehouden lopend langs de spoorlijn. De machinist vertrouwde het niet en bracht zijn trein tijdig tot stilstand. Eddie werd meegenomen naar het politiebureau, maar na een goed gesprek mocht hij weer gaan. Later die dag zette Eddie een autobedrijf in lichterlaaie. Hij werd opnieuw aangehouden en bleef nu wel vastzitten.
Vrij snel daarna kwam ook Richard in beeld. Ik schat hem achter in de vijftig. Hij is het best te omschrijven als een kakker-in-het-kwadraat, betweter pur sang. Richard is psychiater en hij onderzoekt in die hoedanigheid in opdracht van justitie regelmatig verdachten van ernstige misdrijven. Hij schrijft dan een zogenaamde ‘pro justitia’ rapportage, waarin uiteengezet wordt wat er allemaal psychiatrisch gezien mis is met de verdachte. Hij wordt hiervoor betaald door justitie en verdient daar een goed belegde boterham aan. Hoe meer Richard van zulke rapportages schrijft hoe meer hij verdient. Hij wordt namelijk per rapport betaald. Hoe sneller hij zijn rapporten klaar heeft, hoe meer tijd hij overhoudt voor andere dingen, zoals bijvoorbeeld het schrijven van nog meer rapporten.
Zo maakten Eddie en Richard dus kennis met elkaar, maar niet heel lang want Richard had haast en meende binnen drie kwartier te weten hoe het met Eddie was gesteld. Zijn advies: TBS met dwangverpleging. Een nabespreking van zijn rapport met Eddie vond hij ondanks de ernst van zijn advies niet nodig. In zijn rapport maakte Richard ook nog melding van het feit dat hij overleg had gehad met de mederapporteur (psycholoog) en dat zij het met elkaar eens waren over het advies. In het rapport van de psycholoog stond niets te lezen over dit overleg. Niet zo vreemd overigens want toen de psycholoog op bezoek ging bij Eddie, was het rapport van Richard al 2 maanden klaar.
Op mijn verzoek zouden beide deskundigen ter zitting onder ede worden gehoord. Alleen Richard was verschenen en op mijn vragen hoe het nou precies zat met dat overleg met de psycholoog bleef hij bij hoog en bij laag volhouden dat er overleg had plaatsgevonden. Zelfs toen ik hem confronteerde met het feit dat de psycholoog Eddie nog niet eens had bezocht toen hijzelf het rapport al klaar had, veranderde hij niet van gedachten. Toen ik hem vroeg of het gesprek met Eddie niet wat kort was geweest om conclusies te trekken, antwoordde hij dat het lang genoeg was. Hij wist wel hoe het zat en vergiste zich niet.
Bij de volgende zitting enkele maanden later verklaarde de psycholoog dat er geen overleg had plaatsgevonden met Richard. Richard haastte zich toen plotseling om te zeggen dat hij zich eerder had vergist en dat er inderdaad geen overleg had plaatsgevonden. Niet meer, niet minder, gewoon vergist dat was alles. Mijn vraag of hij zich wel eens vaker vergiste werd beantwoord met een dodelijke blik. Het was eerlijk gezegd ook meer een retorische vraag. Mijn verzoek aan de rechtbank om Eddie opnieuw te laten onderzoeken werd vlot ingewilligd.
Later bleek mij dat tegen Richard meerdere klachten waren ingediend bij het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg, omdat hij zijn rapporten afraffelde. En terecht! Tenminste drie klachten tegen hem werden gegrond verklaard.
Wat ik mij dan afvraag is het volgende. Eddie was dan misschien wel het spoor een beetje bijster, maar hoe zit dat met Richard? Hoe ver moet een deskundige ontsporen voordat het genoeg is, voordat justitie besluit daar geen (belasting)geld meer aan uit te geven? Blijkbaar is daar meer voor nodig, want ook in 2009 werd Richard nog regelmatig door justitie ingeschakeld als deskundige.
